1- مرکز بهداشت تایباد، 2- مرکز بهداشت تایباد ، zeynalir3@mums.ac.ir 3- دانشگاه علوم پزشکی مشهد،
چکیده: (10 مشاهده)
زمینه: دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی اولیه یکی از ارکان اساسی ارتقای سلامت جامعه است. پایگاههای سلامت شهری نقش کلیدی در تحقق این هدف دارند، با این حال در برخی مناطق میزان استفاده از این خدمات کمتر از حد انتظار است. این مطالعه با هدف شناسایی و تبیین موانع استفاده از خدمات پایگاههای سلامت شهری از دیدگاه شهروندان تایباد انجام شد. روش مطالعه: این پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل مضمون (Thematic Analysis) در شهرستان تایباد طی ماههای آبان تا اسفند ۱۴۰۳ انجام شد. شرکتکنندگان شامل 43 نفر از افراد واجد شرایط که جهت دریافت خدمات به پایگاههای سلامت شهری مراجعه نکرده بودند. انتخاب مشارکتکنندگان بهصورت هدفمند و با تنوع دیدگاهها انجام شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته گردآوری و پس از کدگذاری باز، مقولهبندی و استخراج تمها تحلیل گردید. برای اعتبار دادهها از روش بازبینی مشارکتکنندگان و همکاران استفاده شد. یافته ها: تحلیل دادهها منجر به استخراج چهار تم اصلی و سیزده زیرتم شد. تمهای اصلی عبارت بودند از: 1- موانع ساختاری و سازمانی (کمبود زیرساختها، ازدحام، بیثباتی نیروی انسانی، عدم رعایت حریم خصوصی) 2-محدودیتهای خدمات و پوشش مراقبت (کمبود خدمات تخصصی، کیفیت ناکافی مراقبت، نیاز به مراقبت در منزل) 3-نگرشها و رفتارهای فردی (پایین بودن انگیزه پیشگیری، محدودیت زمانی، بیاعتمادی به کارآمدی خدمات) 4- ترجیحات مراجعه و پیگیری ناکافی (عدم پیگیری فعال از سوی پایگاه، ترجیح مراکز درمانی دیگر). نتیجه گیری:عدم استفاده از خدمات پایگاههای سلامت شهری ناشی از ترکیبی از موانع ساختاری، محدودیتهای خدمات و عوامل فردی است. ارتقای مراجعه نیازمند بهبود زیرساختها، تثبیت نیروی انسانی، گسترش خدمات و آموزش مؤثر جامعه است. یافتههای این مطالعه میتواند در بازطراحی خدمات سلامت شهری مبتنی بر نیاز و تجربه واقعی مردم مورد استفاده قرار گیرد.